Elektrikli araç şarj maliyeti, elektrikli araçlar elektrik enerjisiyle çalıştığı için geleneksel arabalara kıyasla değişkenlik gösterse de daha ekonomik düzeyde seyreder.
Temiz ve yaşanabilir bir çevre çalışmalarında elektrikli otomobil modelleri en önemli aşamalardan birisidir. Zira elektrikli arabalar, motorin ve benzin gibi çevreyi kirleten fosil yakıtların aksine yenilenebilir enerji kaynağı olan elektrik enerjisi ile çalışır. Bu sayede elektrikli otomobiller çevreye karbon ayak izi salgılamadığından hem hava hem de gürültü kirliliğinin oluşmasını engelleyerek temiz çevrenin oluşmasında ve korunmasında önemli rol oynar.
Elektrikli otomobillerin enerji ihtiyacını karşılayabilmesi için elektrikli araç şarj istasyonu ile şarj edilmesi gereklidir. Burada da kullanıcılar için elektrikli araç şarj maliyeti önemli bir yere sahip olur. Elektrikli araç şarj maliyeti genel bir kıyasla günümüzdeki fosil yakıtla çalışan araçlara kıyasla daha ekonomiktir. Ancak birçok değişken faktör yine de elektrikli araç şarj maliyeti üzerinde doğrudan etkili olabilir. Öncelikle sağlayıcının sunmuş olduğu elektrik tarifeleri, elektrikli otomobilin batarya kapasitesi ya da aracı şarj etmek için kullanılan elektrikli araba şarj istasyonu özellikleri elektrikli araç şarj maliyeti üzerinde doğrudan etkili olabilir.
Elektrikli arabalar modern ve aynı zamanda teknolojinin önemli meyveleri arasında yer alır. Ancak bu arabaların sorunsuz ve kesintisiz bir şekilde çalışabilmesi için elektrik şarj istasyonları ile şarj edilmesi gereklidir. Bu esnasında aracın doğru ve güvenli şekilde şarj olabilmesi için araca uyumlu şarj istasyonu tercih etmek ve ardından araç ile şarj istasyonu arasında elektrikli araba şarj kablosu ile bağlantı kurmak gereklidir.
Elektrikli araçların şarjında kullanılabilecek ev tipi ya da ticari yani kamusal şarj istasyonları gibi farklı şarj istasyonları alsa da aslında tüm elektrikli arabaların şarj edilme prensibi benzerdir. Doğru şarj istasyonu belirlendikten sonra ilk olarak elektrikli otomobil şarj kablosu önce aracın portuna daha sonra da şarj istasyonuna bağlanmalıdır. Son aşamada ise şarj istasyonu elektrik prizine takılarak şarj işlemi kolayca başlatılabilir.
Elektrikli araba şarj istasyonlarının teknik özellikleri aynı zamanda elektrikli araç şarj süresi üzerinde doğrudan etkilidir. Eğer şarj istasyonu alternatif akım ise aracın şarj süresi batarya kapasitesine de bağlı olmakla birlikte ortalama 8 saat sürerken hızlı şarj istasyonları bu süreyi yarı yarıya kısaltabilmektedir.
Elektrikli araç şarj maliyeti üzerinde birçok etkenin etkili olduğunu söylemek mümkündür. Bu değişken faktörler ülkeden ülkeye değişmekle birlikte şehirden şehre göre dahi farklılık gösterebilir. Özellikle elektrik tarifeleri her ilde farklı seviyede olabilir. Dolayısıyla da elektrikli araç kullanıcıları için her bölgede elektrikli araç şarj maliyeti farklılık gösterebilir.
Elektrikli araçların şarj maliyetinin üzerinde söz konusu aracın enerji tüketim miktarı, aracın batarya kapasitesi ve aracın şarj edildiği zaman dilimi de doğrudan etkilidir. Örneğin; küçük batarya kapasitesine sahip olan araçların büyük kapasiteli araçlara göre, gece şarj edilen araçların gündüz şarj edilen araçlara göre şarj maliyeti çok daha düşük olur.
Elektrikle çalışan arabalar için maliyetleri doğrudan etkileyen faktörlerin başında bu arabalar için temel ihtiyaç kaynağı olan elektrik fiyatları gelir. Elektrik fiyatları her ülkede hatta her şehirde farklıdır. Bu farklılığın temel nedeni ise elektrik sağlayıcısı firmaların sunduğu tarife seçenekleridir. Bununla birlikte aracın batarya kapasitesinin ne kadar büyük olduğu yani bataryaya ne kadar elektrik enerjisi depolanabildiği de maliyetler üzerinde doğrudan etkili olur.
Bir elektrikli araç modelinin çalıştığı süre içerisinde ne kadar enerji tüketeceği aynı zamanda o aracın batarya kapasitesine ve motorunun gücüne bağlıdır. Aracın batarya kapasitesi ne kadar büyükse, motoru ne kadar güçlüyse doğru orantıda o aracın enerji tüketiminin de yüksek olması kaçınılmazdır. Bu gerçeklik aynı zamanda elektrikli araç şarj maliyetinin de yükselmesine neden olacaktır.
Elektrikli otomobil şarj maliyetini doğrudan etkileyen önemli faktörlerden birisi de aracın şarj edildiği zaman dilimidir. Elektrik fiyatları ülkeden ülkeye hatta şehirden şehre farklılık gösterirken aynı zamanda tüketildiği zaman dilimine göre de farklılık gösterir. Bunun en temel nedeni ise elektrik fiyatlarının arz ve taleplere göre şekillendiriliyor olmasıdır.
Elektrik enerjisi birim fiyatı, elektrik enerjisine talebin az olduğu gece saatlerinde çok daha düşük olurken talep ve kullanımın yüksek olduğu gündüz diliminde daha yüksektir. Aynı durum elektrikli araçların şarj edilmesinde de geçerlidir. Bu noktada gündüz şarj edilen elektrikli araba şarj maliyetine göre gece saatlerinde şarj edilen aracın şarj maliyeti çok daha ekonomik hale gelebilir.
Elektrikli otomobil şarj istasyonları, ev tipi olarak bireysel amaçlı ya da ticari olarak yani kamusal alanlarda farklı şekillerde kullanılabilir. Ev tipi şarj istasyonları güç çıkışı daha düşük olduğu için ve genellikle tek bir arabayı şarj ettiği için evde elektrikli araç şarj maliyeti daha düşük olur. Bunun temel nedeni ise ticari elektrik tarifelerine göre konut tarifelerinin daha düşük olmasıdır. Bu da şarj maliyetinin daha ekonomik olmasına ve şarj maliyetinin çok daha kolay hesaplanmasına yardımcı olur.
Evde şarj edilen elektrikli araçların şarj maliyetlerinin değişmesinde önemli değişkenlerden birisi de aracın batarya kapasitesidir. Eğer araç büyük bir batarya kapasitesine sahipse bu durumda küçük kapasiteye sahip ve eve şarj edilen elektrikli araca göre daha maliyetli şarj edilebilir. Burada bireysel kullanıma yönelik üretilmiş olan elektrikli araç şarj ünitelerinin verimli olmasının yanı sıra aynı zamanda daha tasarruflu ve ekonomik olduğunu söylemek mümkündür.
Evde şarj edilen elektrikli araçların şarj maliyetine göre halka açık şarj istasyonlarında şarj edilen araçların maliyetleri çok daha pahalıdır. Halka açık şarj istasyonlarında alternatif akım ve doğru akım gibi farklı şarj istasyonları alternatifleri vardır. Bu farklılıklar aynı zamanda ticari işletmelerin giderlerini de arttıracağından halka açık şarj istasyonlarında tarifelerin de yüksek olmasına ortam hazırlar.
Alternatif ve doğru akım şarj istasyonları gibi farklı alternatif sunan şarj istasyonları bu farklılıklar doğrultusunda sundukları şarj hizmetlerine göre uyguladıkları fiyatlandırma politikaları da farklılık gösterebilir. Eğer halka açık şarj istasyonunda hızlı şarj istasyonları varsa ve şarj süreci daha kısa sürede tamamlanırken elektrik tüketimi artacağından uygulanacak olan fiyat tarifesi de artacak bu artış diğer yandan şarj maliyetinin de artmasına sebebiyet verecektir.
Günümüzde Türkiye’nin neredeyse tüm illerinde ve hatta birçok ilçesinde halka açık şarj istasyonları hizmet sunar. Bu şarj istasyonlarının fiyatlandırma politikaları kendi bünyelerinde değişkenlik gösterebileceği gibi aynı zamanda özel üyelik ve benzeri gibi ayrıcalıklı hizmetleri sayesinde halka açık şarj istasyonları elektrikli araba kullanıcılarına avantajlı fiyatlar da sunabilirler.
Hızlı şarj istasyonları yani doğru akım şarj istasyonları, alternatif akım şarj istasyonlarına göre araçların daha hızlı dolayısıyla da daha kısa sürede şarj olmasını sağlar. Ancak bu hızlı şarj süreci diğer yandan hızlı şarj istasyonlarının daha fazla elektrik tüketmesine neden olduğundan şarj maliyetlerinin de artmasına ortam hazırlar. Alternatif akım şarj istasyonları yavaş şarj sistemleri ile şarj ederken elektrik tüketimi de daha az olacağından şarj maliyetleri de daha düşük olur.
Hızlı şarj istasyonları her ne kadar maliyet konusunda elektrikli araba kullanıcılarına dezavantaj gibi görünse de beraberinde birçok avantajı da getirir. Şehir içi kullanımının yanı sıra özellikle şehirlerarası gibi uzun yol sürüşlerinde seyahatlerin kesintiye uğramaması ve zaman kaybedilmemesi adına hızlı şarj istasyonları maliyetli ancak bir o kadar da avantajlı olmaktadır.
Elektrikli araba şarj maliyetini etkileyen birçok faktör olduğundan aynı şekilde bu maliyeti azaltmanın da birden çok yolu olduğunu söylemek mümkündür. Öncelikle eğer mümkünse şarj için doğru zaman dilimi tercih etmelidir. Bu zaman dilimi elektrik tüketiminin en az olduğu gece saatleridir. Gece saatlerinde uygulanan tarifeler daha düşük olacağından şarj maliyeti de azaltılmış olacaktır.
Elektrikli araçların şarj maliyetini azaltmanın etkili yollarından bir diğeri ise indirim ve teşviklerden faydalanmaktır. Hükümet ve aynı zamanda elektrikli araç şarj istasyonları işletmelerinde kullanıcılara farklı indirimler sunulabilmektedir. Bu indirimler de maliyetin azaltılmasında etkili olabilecek yöntemlerdir. Ayrıca enerji yönetim sistemleri ile akıllı şarj çözümleri de elektrikli araba şarj maliyeti üzerinde etki gösterebilmektedir.
Elektrikli araçlar için şarj zamanını doğru bir şekilde belirlemek maliyetleri azaltmak açısından son derece önemli bir role sahiptir. Elektrik tüketimi birim fiyatı her ülkede ve her şehirde farklılık gösterdiği gibi aynı zamanda gün içerisinde farklı zaman dilimlerinde de farklılık gösterir. Özellikle tüketimin en aza indiği gece saatleri bunun en iyi örneğidir.
Gece saatlerinde elektrik tüketimi yok denecek kadar azalır. Bu nedenle elektrik sağlayıcılarının sunduğu gece elektrik tüketimi tarifeleri daha ucuz olduğundan elektrik tüketiminin en az olduğu gece saatleri elektrikli araçlar için de en uygun şarj zamanları olur.
Sürdürülebilir ve temiz bir çevre için elektrikli arabalar önemli bir role sahiptir. Çevrenin daha temiz olabilmesi için Türkiye de dahil olmak üzere neredeyse tüm dünya ülkelerinde elektrikli araçların kullanımını yaygınlaştırmak için hükümetler çeşitli indirimler ve teşvikler uygular. Ayrıca bu teşvikler hükümetlerin sundukları kadar yüksek oranda olmasa da zaman zaman ticari elektrikli araç şarj istasyonları tarafından da sunulur.
Gerek hükümetin sunduğu teşvik ve indirimler gerekse ticari şarj istasyonlarının sunduğu kampanya ve indirimler elektrikli araç şarj maliyetinin düşürülmesinde de gözle görülür bir avantaj sunar.
Enerji yönetimi sistemleri ve akıllı şarj çözümleri denildiğindeelektrikli araçlarda akıllı batarya yönetim sistemleri önemli bir role sahiptir. Aracın şarj edileceği şarj istasyonunun sahip olduğu optimizasyon özellikleri ve araçta bulunan batarya yönetim sistemleri aracın daha güvenli ve aynı zamanda daha verimli ve yüksek performanslı şarj olmasına ortam hazırlar. Diğer yandan elektrikli araç şarj maliyetinin düşürülmesi için de bu şarj çözümleri son derece önemlidir